Σε πλήρη εξέλιξη βρίσκονται οι φορολογικοί έλεγχοι της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) με στόχο την αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων από τη βραχυχρόνια μίσθωση ακινήτων τύπου Airbnb. Η ΑΑΔΕ, με τη συνδρομή προηγμένων αλγορίθμων και αναλυτικών διασταυρώσεων στοιχείων, εντείνει τις προσπάθειές της να εντοπίσει παραβάτες που αποκρύπτουν έσοδα, με την επιβολή προστίμων-«φωτιά» και την αυστηροποίηση του πλαισίου συμμόρφωσης.
Διασταυρώσεις στοιχείων και έλεγχοι
Σύμφωνα με τις πληροφορίες, οι διασταυρώσεις που πραγματοποιούνται αφορούν:
- Αποκάλυψη αδήλωτων εισοδημάτων από φυσικά πρόσωπα που εκμισθώνουν ακίνητα μέσω βραχυχρόνιας μίσθωσης χωρίς να έχουν δηλώσει τα έσοδα. Ενδεικτικά, το 2023 εντοπίστηκαν 593 φορολογούμενοι που απέκρυψαν συνολικά εισοδήματα 8,9 εκατ. ευρώ.
- Εντοπισμό ιδιοκτητών με περισσότερα από τρία ακίνητα, οι οποίοι δεν έχουν δηλώσει έναρξη επιχειρηματικής δραστηριότητας και κατά συνέπεια δεν καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές και ΦΠΑ.
- Έλεγχο του Αριθμού Μητρώου Ακινήτου (ΑΜΑ), που πρέπει να αναγράφεται σε κάθε καταχώρηση ακινήτου στις πλατφόρμες (Airbnb, Booking.com, VRBO) και σε κάθε μέσο προβολής. Το 2024, μετά από διασταυρώσεις, απενεργοποιήθηκαν 12.107 καταχωρήσεις λόγω έλλειψης ή μη έγκυρου ΑΜΑ.
Παράλληλα, οι ελεγκτικές αρχές θα συγκρίνουν τα στοιχεία που έχουν δηλωθεί στις φορολογικές δηλώσεις με τα δεδομένα που κοινοποιούν οι ίδιες οι πλατφόρμες βραχυχρόνιας μίσθωσης. Ο στόχος είναι η ανίχνευση διαφορών που ενδεχομένως προδίδουν αδήλωτα εισοδήματα.
Έλεγχοι σε τραπεζικούς λογαριασμούς
Εκτός από τις διασταυρώσεις στοιχείων, οι έλεγχοι επεκτείνονται και στους τραπεζικούς λογαριασμούς των φορολογουμένων – καταθέσεων, επαγγελματικών και ταμιευτηρίου, πιστωτικών καρτών και ηλεκτρονικών πορτοφολιών – προκειμένου να εντοπιστούν ύποπτες καταθέσεις ή μεταφορές χρημάτων που δεν δικαιολογούνται από τα δηλωθέντα εισοδήματα. Οι ελεγχόμενοι καλούνται στη συνέχεια να αιτιολογήσουν τυχόν αναντιστοιχίες.
Ειδική έμφαση δίνεται και στη Δήλωση Βραχυχρόνιας Διαμονής, η οποία πρέπει να υποβάλλεται για κάθε μίσθωση, με τα έσοδα να φορολογούνται ανάλογα με τον αριθμό των ακινήτων που εκμισθώνονται.
Αύξηση προστίμων από το 2024
Από την 1η Ιανουαρίου 2024 τέθηκαν σε ισχύ σημαντικές αυξήσεις στα πρόστιμα για τις παραβάσεις στη βραχυχρόνια μίσθωση:
- Μη εγγραφή στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης επιφέρει αυτοτελές πρόστιμο ίσο με το 50% των ακαθάριστων εσόδων του φορολογικού έτους παράβασης, με κατώτατο όριο τα 5.000 ευρώ.
- Εφόσον η ίδια παράβαση επαναληφθεί εντός ενός έτους από την επιβολή του αρχικού προστίμου, αυτό διπλασιάζεται.
- Για μη υποβολή ή υποβολή ανακριβούς Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής, το πρόστιμο ισούται με το διπλάσιο του ποσού μισθώματος όπως εμφανίζεται στην πλατφόρμα.
- Για εκπρόθεσμη υποβολή Δήλωσης Βραχυχρόνιας Διαμονής, επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο 100 ευρώ ανά περίπτωση.
Ολοένα και αυστηρότερο πλαίσιο
Η ΑΑΔΕ φαίνεται αποφασισμένη να περιορίσει τη φοροδιαφυγή στον ταχέως αναπτυσσόμενο τομέα της βραχυχρόνιας μίσθωσης. Οι αναβαθμισμένοι έλεγχοι και τα αυστηροποιημένα πρόστιμα στέλνουν ξεκάθαρο μήνυμα στους ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων που αποφεύγουν τις υποχρεώσεις τους: η «χαλαρότητα» των προηγούμενων ετών αποτελεί παρελθόν. Παράλληλα, η συνεργασία με τις πλατφόρμες Airbnb, Booking.com και VRBO μέσω πρωτοκόλλων διαβίβασης στοιχείων επιτρέπει στην ΑΑΔΕ να έχει στη διάθεσή της ένα πλήρες ψηφιακό αποτύπωμα των μισθώσεων.
Το 2024 καταγράφηκαν 2.287.567 δηλώσεις βραχυχρόνιας μίσθωσης, με το σύνολο των δηλωμένων μισθωμάτων να ανέρχεται σε 868.081.477 ευρώ, αποδεικνύοντας τον τεράστιο όγκο δραστηριότητας του κλάδου. Οι ελεγκτικοί μηχανισμοί εκσυγχρονίζονται και αξιοποιούν πλήρως τα ψηφιακά δεδομένα για να εντοπίσουν και να αντιμετωπίσουν τη φοροδιαφυγή.
Ένα νέο τοπίο για τους ιδιοκτήτες ακινήτων
Το αυστηροποιημένο θεσμικό πλαίσιο δημιουργεί ένα νέο περιβάλλον για τους ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων βραχυχρόνιας μίσθωσης. Η συμμόρφωση με τις υποχρεώσεις – από τη δήλωση εισοδημάτων μέχρι την έκδοση ΑΜΑ και την έγκαιρη υποβολή Δηλώσεων Βραχυχρόνιας Διαμονής – καθίσταται πλέον αναγκαία προϋπόθεση για την αποφυγή υψηλών προστίμων και άλλων συνεπειών.
Με δεδομένη τη συνεχιζόμενη ανάπτυξη του τομέα και την αυξημένη συμμετοχή διεθνών πλατφορμών στην αγορά, η ΑΑΔΕ φαίνεται να επενδύει σε ένα ψηφιακό, δυναμικό και αυστηρό σύστημα ελέγχου, το οποίο αναμένεται να επηρεάσει σημαντικά το τοπίο της βραχυχρόνιας μίσθωσης στην Ελλάδα.