Ο τουρισμός του 2025 κινείται σε ένα παράδοξο σκηνικό: οικονομική αβεβαιότητα, γεωπολιτικές εντάσεις, αυξανόμενα φαινόμενα ακραίων καιρικών καταστάσεων – και ταυτόχρονα, εκρηκτική ζήτηση για διακοπές. Στη Γερμανία, μια από τις μεγαλύτερες αγορές προέλευσης στην Ευρώπη, οι προβλέψεις για τη θερινή περίοδο είναι ιδιαίτερα θετικές: οι Γερμανοί προγραμματίζουν να ξοδέψουν 85 δισ. ευρώ για τουριστικές υπηρεσίες πριν την αναχώρησή τους, 6% περισσότερο σε σχέση με πέρυσι. Η αύξηση αφορά κυρίως το οργανωμένο πακέτο, αλλά η συνολική εικόνα δεν αφήνει αδιάφορους όσους δραστηριοποιούνται στις βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Το πακέτο επιστρέφει – αλλά δεν είναι για όλους
Η εκρηκτική άνοδος των οργανωμένων πακέτων, των tailor-made ταξιδιών και των κρουαζιέρων δείχνει ότι οι ταξιδιώτες αναζητούν σιγουριά, ευκολία και… προϋπολογισμό. Τα vacation rentals, ειδικά εκείνα που λειτουργούν μεμονωμένα και όχι ενταγμένα σε πλατφόρμες ή οργανωμένα δίκτυα, ίσως χρειαστεί να επανεξετάσουν το value proposition τους. Η τιμή είναι, πια, ο βασιλιάς – και όχι οι “εμπειρίες” ή η “αυθεντικότητα”, τουλάχιστον όχι χωρίς ανταγωνιστικό κόστος.
Ελλάδα: Ψηλά στη λίστα, αλλά με εντεινόμενο ανταγωνισμό
Η Ελλάδα παραμένει στην τρίτη θέση των top-selling προορισμών για τους Γερμανούς, πίσω από την Τουρκία και την Ισπανία. Ωστόσο, η πίεση από πιο “οικονομικούς” προορισμούς όπως η Τυνησία, η Βουλγαρία, η Αίγυπτος ή ακόμη και τα Βαλκάνια (Αλβανία, Μαυροβούνιο) αυξάνεται. Αυτές οι χώρες επενδύουν έντονα σε φθηνά, οργανωμένα πακέτα, προσελκύοντας ευαίσθητους ως προς την τιμή ταξιδιώτες – τους ίδιους που τα τελευταία χρόνια αποτελούσαν συχνά πελάτες βραχυχρόνιων μισθώσεων στην Ελλάδα.
Η πρόκληση για τις ελληνικές βραχυχρόνιες μισθώσεις είναι διπλή: πώς να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους σε ένα περιβάλλον αυξημένων λειτουργικών εξόδων και, ταυτόχρονα, πώς να πείσουν τον επισκέπτη ότι προσφέρουν κάτι ουσιαστικά ανώτερο από ένα οργανωμένο πακέτο σε resort 4 αστέρων “all-inclusive”.
Το sustainability gap μεγαλώνει
Η συζήτηση για βιωσιμότητα – αν και παρούσα σε πολιτικό και θεσμικό επίπεδο – δεν φαίνεται να επηρεάζει ουσιαστικά την αγοραστική συμπεριφορά. Σύμφωνα με τα στοιχεία του ADAC Travel Monitor, μόνο 20% των Γερμανών δηλώνει διατεθειμένο να πληρώσει περισσότερο για βιώσιμες επιλογές. Ακόμα και οι ανησυχίες για φυσικές καταστροφές (φωτιές, πλημμύρες, καύσωνες) παραμένουν χαμηλά στη λίστα των παραγόντων που επηρεάζουν την επιλογή προορισμού.
Για τους επαγγελματίες των vacation rentals, αυτό μεταφράζεται σε έναν σκληρό ρεαλισμό: όσες επενδύσεις γίνονται σε περιβαλλοντικά υπεύθυνες πρακτικές (π.χ. χρήση τοπικών προϊόντων, εξοικονόμηση ενέργειας, ενημερωμένοι οικο-ταξιδιωτικοί οδηγοί) δεν μετατρέπονται απαραίτητα σε κρατήσεις ή αυξημένα έσοδα. Η “πράσινη επιλογή” παραμένει σε επίπεδο πρόθεσης – όχι πράξης.
Πίεση στις τιμές, πίεση στις αποδόσεις
Το 2025 είναι επίσης η χρονιά που η “απόδοση επένδυσης” (ROI) στις βραχυχρόνιες μισθώσεις δέχεται πλήγμα, λόγω του διπλού συμπιεστικού φαινομένου: από τη μία το αυξημένο κόστος λειτουργίας και φορολογίας, από την άλλη οι πιεσμένες τιμές που ζητά η αγορά. Η ευαισθησία των καταναλωτών στην τιμή οδηγεί σε επιλογές με λιγότερες “παροχές” και περισσότερες εκπτώσεις. Οι μικρότερες επιχειρήσεις που δεν έχουν τη δυνατότητα δυναμικής τιμολόγησης, ενιαίας διαχείρισης καναλιών και στρατηγικής αναπροσαρμογής, ενδέχεται να δυσκολευτούν να παραμείνουν ανταγωνιστικές.
Τι μπορούν να κάνουν οι property managers;
Ο καθηγητής Heinz-Dieter Quack είναι σαφής: η ευθύνη για τη βιωσιμότητα δεν μπορεί να μετατοπίζεται στους ταξιδιώτες. Αντίθετα, οι επαγγελματίες του τουρισμού, οι OTAs και κατ’ επέκταση οι property managers, οφείλουν να ενσωματώνουν τις αρχές της βιωσιμότητας όχι απλώς ως “προϊόν”, αλλά ως στρατηγική. Αυτό σημαίνει όχι μόνο αλλαγές στη λειτουργία του καταλύματος, αλλά και επένδυση στην ψηφιακή τεχνολογία, καλύτερη προβολή θετικών πρακτικών, συνεργασία με τοπικούς φορείς και ρύθμιση της τουριστικής ροής.
Για παράδειγμα, η χρήση “έξυπνων” λύσεων που ενημερώνουν τους επισκέπτες για την πληρότητα δημοφιλών σημείων ή κατευθύνουν την τουριστική κίνηση εκτός αιχμής μπορεί να ενισχύσει την ποιότητα εμπειρίας και να μειώσει την πίεση στους προορισμούς. Επίσης, η διαφοροποίηση του προϊόντος – προσφέροντας πιο προσωποποιημένες, τοπικές εμπειρίες – είναι ένας τρόπος να ξεφύγουν τα short-term rentals από την “παγίδα του φθηνότερου”.
Συμπερασματικά
Το 2025 φέρνει μια τουριστική αγορά πιο ώριμη, αλλά και πιο απαιτητική. Οι ταξιδιώτες εξακολουθούν να θέλουν να ταξιδεύουν, ακόμη και αν πρέπει να μειώσουν τις προσδοκίες ή να αλλάξουν προορισμό. Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις δεν είναι εκτός παιχνιδιού – αλλά καλούνται να ξαναδιαβάσουν το «εγχειρίδιο» τους: να γίνουν πιο ευέλικτες, πιο προσιτές, αλλά και πιο στρατηγικές. Και κυρίως, να δείξουν ότι, ακόμα κι αν ο τουρίστας δεν πληρώνει έξτρα για την αειφορία, το κατάλυμα μπορεί να του την προσφέρει χωρίς να του τη χρεώσει.
