Σε παράταση του περιοριστικού μέτρου που μπλοκάρει την έκδοση νέων Αριθμών Μητρώου Ακινήτων (ΑΜΑ) στο κέντρο της Αθήνας προχωρά η κυβέρνηση, επεκτείνοντας την ισχύ του έως το τέλος του 2026. Στόχος είναι ο περιορισμός της εξάπλωσης των βραχυχρόνιων μισθώσεων τύπου Airbnb σε περιοχές που αντιμετωπίζουν οξύ στεγαστικό πρόβλημα, καθώς και η σταθεροποίηση των ενοικίων, τα οποία βρίσκονται πλέον σε επίπεδα-ρεκόρ.
Το μέτρο που εφαρμόστηκε από τον Ιανουάριο του 2025, με απαγόρευση έκδοσης νέων ΑΜΑ σε συγκεκριμένες περιοχές του δήμου Αθηναίων, παρατείνεται για τουλάχιστον ακόμη έναν χρόνο. Όπως ανέφερε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κυριάκος Πιερρακάκης, η επέκταση της ρύθμισης κρίνεται απαραίτητη για την αποφυγή νέου κύματος ανόδου στα ενοίκια, το οποίο θα μπορούσε να προκληθεί εάν απελευθερωνόταν ξανά η δυνατότητα διάθεσης διαμερισμάτων σε τουρίστες.
Οι περιοχές που παραμένουν «κλειστές» για νέες βραχυχρόνιες μισθώσεις
Με βάση τον σχεδιασμό της κυβέρνησης, το πάγωμα ισχύει για τις εξής ζώνες του κέντρου της Αθήνας:
1ο Δημοτικό Διαμέρισμα
Πλάκα, Κολωνάκι, Κουκάκι, Σύνταγμα, Ομόνοια, Μοναστηράκι, Εξάρχεια, Ιλίσια, Νεάπολη
2ο Δημοτικό Διαμέρισμα
Μετς, Νέος Κόσμος, Άγιος Αρτέμιος, Παγκράτι
3ο Δημοτικό Διαμέρισμα
Βοτανικός, Μεταξουργείο, Γκάζι, Πετράλωνα, Ρουφ
Στις περιοχές αυτές, δεν εκδίδονται νέοι ΑΜΑ, γεγονός που καθιστά αδύνατη τη νόμιμη ένταξη νέων διαμερισμάτων στην αγορά βραχυχρόνιας μίσθωσης μέσω πλατφορμών όπως η Airbnb, η Booking ή η Vrbo.
Γιατί εφαρμόζεται το μέτρο
Η ραγδαία εξάπλωση της βραχυχρόνιας μίσθωσης στο ιστορικό και εμπορικό κέντρο της Αθήνας έχει συνδεθεί τα τελευταία χρόνια με τη σημαντική μείωση της προσφοράς κατοικιών προς μακροχρόνια ενοικίαση. Παράλληλα, οι αξίες των ακινήτων συνεχίζουν να αυξάνονται, με αποτέλεσμα όλο και περισσότεροι μόνιμοι κάτοικοι να μετατοπίζονται προς τα δυτικά ή να εγκαταλείπουν την πρωτεύουσα.
Το οικονομικό επιτελείο εκτιμά ότι η παράταση του μέτρου είναι κρίσιμη για την ανάσχεση της ανόδου των ενοικίων και τη διασφάλιση προσιτής στέγασης για φοιτητές, εργαζόμενους και οικογένειες.
Η συμβολή της βραχυχρόνιας μίσθωσης στον τουρισμό
Παρά τους περιορισμούς, τα στοιχεία δείχνουν ότι η βραχυχρόνια μίσθωση συνεχίζει να αναπτύσσεται με δυναμική. Σύμφωνα με τη Eurostat:
-
Οι διανυκτερεύσεις μέσω πλατφορμών όπως Airbnb και Booking έφτασαν τα 14,1 εκατ. το 2024
-
Από 12,1 εκατ. το 2023 και 9,9 εκατ. το 2019, με άνοδο 42% στην πενταετία
-
Ωστόσο, το ποσοστό αυτό αντιστοιχεί μόλις στο 9,2% των συνολικών διανυκτερεύσεων στη χώρα το 2024 (152,3 εκατ.)
Αυτό σημαίνει ότι, ενώ η βραχυχρόνια μίσθωση αποτελεί αναμφίβολα σημαντικό παράγοντα ενίσχυσης του τουριστικού προϊόντος, εξακολουθεί να μην έχει κυρίαρχη θέση στο σύνολο της αγοράς φιλοξενίας.
Έλεγχοι σε εισοδήματα και αδήλωτα ακίνητα
Ταυτόχρονα με την παράταση των περιορισμών, το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ προχωρούν σε εντατικούς ελέγχους δηλώσεων εισοδήματος από βραχυχρόνιες μισθώσεις.
Οι αρχές στοχεύουν:
-
Να διασταυρώσουν αν τα δηλωθέντα εισοδήματα συμφωνούν με τις καταθέσεις που εμφανίζονται σε τραπεζικούς λογαριασμούς
-
Να εντοπίσουν αδήλωτα ακίνητα που διατίθενται μέσω πλατφορμών χωρίς να διαθέτουν ΑΜΑ
-
Να ελέγξουν συναλλαγές που γίνονται μέσω ξένων καρτών ή τρίτων λογαριασμών
Οι ενέργειες αυτές εντάσσονται στο πλαίσιο ενίσχυσης της φορολογικής συμμόρφωσης και αποτελούν προτεραιότητα για την ΑΑΔΕ, ειδικά μετά την αύξηση των σχετικών εισοδημάτων την τελευταία διετία.
Στόχος η αύξηση της προσφοράς κατοικιών
Ο κ. Πιερρακάκης έχει δηλώσει ότι το βασικό εργαλείο για την επίλυση του στεγαστικού ζητήματος είναι η αύξηση της προσφοράς κατοικιών προς μίσθωση. Η κυβέρνηση προετοιμάζει:
-
Κίνητρα για ιδιώτες ώστε να ανακαινίσουν και να επαναφέρουν στην αγορά κλειστά διαμερίσματα
-
Ρυθμίσεις για νομικά πρόσωπα (όπως τράπεζες και servicers) ώστε να απελευθερωθούν έως και 25.000 ακίνητα προς ενοικίαση
Τι σημαίνουν όλα αυτά για ιδιοκτήτες και διαχειριστές STR
Η νέα πραγματικότητα στο κέντρο της Αθήνας διαμορφώνει ένα περιβάλλον σταθεροποίησης, αλλά και αυξημένου ανταγωνισμού:
-
Οι ήδη ενεργοί hosts αποκτούν πλεονέκτημα, καθώς η αγορά παραμένει «κλειστή» για νέους παίκτες
-
Οι ιδιοκτήτες που σχεδίαζαν είσοδο στην αγορά, θα πρέπει να εξετάσουν άλλες περιοχές ή εναλλακτικά μοντέλα (mid-term rentals, co-living κ.ά.)
-
Η φορολογική και κανονιστική συμμόρφωση γίνεται πλέον κρίσιμη, όχι μόνο για την προστασία από πρόστιμα αλλά και για τη βιωσιμότητα της επιχείρησης
Το 2026 αναμένεται να είναι ένα έτος με μεγαλύτερη θεσμική παρέμβαση στην αγορά βραχυχρόνιας μίσθωσης, ειδικά στα αστικά κέντρα.
