Στο σύγχρονο τουριστικό οικοσύστημα, η επιτυχία ενός προορισμού δεν εξαρτάται μόνο από τη φυσική του ομορφιά, τα αξιοθέατα και τον πολιτιστικό του πλούτο. Χρειάζεται στρατηγική, οργάνωση και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό σε συνεργασία με όλους τους stakeholders του τουρισμού αλλά και δράσεις προβολής ώστε οι ενέργειες που έχουν στόχο την τουριστική ανάπτυξη να βρουν θέση στις αντιλήψεις των τοπικών κοινωνιών.
Αυτό ακριβώς το κομμάτι διαχειρίζεται η εταιρεία DMO, Destination-Management.co, εφαρμόζοντας καινοτόμες προσεγγίσεις για την ορθολογική διαχείριση προορισμών σε συνεργασία με δήμους και περιφέρειες στην Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό, με πρότζεκτ που τρέχουν από το Ανατολικό Τιμόρ μέχρι τη Βραζιλία.
Η εταιρεία λειτουργεί βάσει ενός πολυεπίπεδου μοντέλου διαχείρισης προορισμού, το οποίο ξεκινά από την πολιτική στρατηγική και καταλήγει στην πρακτική εφαρμογή της προσέγγισης, η οποία διαφέρει ανάλογα με τα χαρακτηριστικά αλλά και την τουριστική πολιτική κάθε προορισμού.
Ουσιαστικά, εμπλέκεται ενεργά στην υλοποίηση στρατηγικών τουρισμού έχοντας συμβουλευτικό ρόλο, ενώ επιχειρεί να συνασπίσει και όλους τους τοπικούς shareholders του προορισμού στην κοινή προσπάθεια, δήλωσε στο Tornos News ο CEO και ιδρυτής του Destination-Management.co, κ. Στέλιος A. Μάντζαρης.
Τα τρία επίπεδα διαχείρισης
Ο κ. Μάντζαρης, μέλος ΔΣ του Ξενοδοχειακού Επιμελητηρίου Ελλάδος, πρώην πρόεδρος Ξενοδόχων Λήμνου και πρόεδρος του Συλλόγου «Φίλοι των Anzac από την Λήμνο», παρέθεσε τα τρία επίπεδα διαχείρισης με τα οποία η εταιρία του διαμορφώσει στρατηγικές προσέγγισης για την τουριστική ανάπτυξη των προορισμών…
-Διαχείριση Πολιτικής και Στρατηγικής | Το πιο κρίσιμο κομμάτι της προσέγγισης είναι η χάραξη της στρατηγικής για τον τουρισμό σε κάθε περιοχή. Για το σκοπό αυτό η εταιρία συνεργάζεται στενά με δήμους και περιφέρειες, αντιλαμβάνεται την κατεύθυνση της τοπικής πολιτικής για τον τουρισμό, καταγράφει το τι προσφέρει ο προορισμός και εξηγεί στους τοπικούς παράγοντες και τους πολίτες τα οφέλη του τουρισμού και πώς αυτά μπορούν να μεγιστοποιηθούν. Οργανώνει εκδηλώσεις, διαβουλεύσεις και δράσεις ευαισθητοποίησης, ώστε να διαμορφωθεί μια ενιαία τουριστική πολιτική αποδεκτή από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
-Εφαρμογή και παρακολούθηση | Αφού καθοριστεί η στρατηγική, η εταιρεία αναλαμβάνει να την υλοποιήσει και να την επικοινωνήσει τόσο στους τοπικούς παράγοντες όσο και στους πολίτες. Συλλέγει δεδομένα, αναλύει τις αντιδράσεις της τοπικής κοινωνίας και παρουσιάζει τα αποτελέσματα στις αρχές, διασφαλίζοντας τη διαρκή εξέλιξη του προορισμού.
-Πρακτική εφαρμογή και υλοποίηση έργων | Η εταιρεία διαθέτει μια εξειδικευμένη ομάδα που ασχολείται με την κατασκευή και επισκευή υποδομών, η ανάπτυξη branding και προωθητικών ενεργειών, αλλά και η ενσωμάτωση βιώσιμων πρακτικών στην τουριστική ανάπτυξη.
Καινοτόμες δράσεις σε όλο τον κόσμο
Ανάμεσα στις καινοτόμες δράσεις που υλοποιεί η εταιρία, είναι και η πρωτοβουλία “Zero Carbon Emission” σε συνεργασία με τον δήμο Λήμνου. Στο πλαίσιο του έργου, ανέπτυξε μια πλατφόρμα που επιτρέπει στους τοπικούς επιχειρηματίες να υπολογίζουν το ανθρακικό τους αποτύπωμα. Στόχος είναι το έργο αυτό να αξιοποθηθεί ως εργαλείο μάρκετινγκ για την τουριστική ταυτότητα του νησιού.
Ένα άλλο σημαντικό πρόγραμμα αφορά το “Zero Food Waste”, που στοχεύει στη μείωση της σπατάλης τροφίμων και την προώθηση βιώσιμων πρακτικών. Παράλληλα, «τρέχει» προγράμματα πολιτιστικής ανάπτυξης, όπως δράσεις για την ανάδειξη της θέσης της γυναίκας στην ιστορία και τον σύγχρονο κοινωνικό ιστό.
Η Σημασία της στοχευμένης τουριστικής ανάπτυξης
Όπως υπογραμμίζει ο κ. Μάντζαρης, «η επιτυχής διαχείριση ενός τουριστικού προορισμού απαιτεί ρεαλισμό και στρατηγικές επιλογές. Σε πολλές περιπτώσεις, κάποιες παραδοσιακές πρακτικές πρέπει να θυσιαστούν προς όφελος νέων, πιο αποδοτικών στρατηγικών που θα εξασφαλίσουν τη βιωσιμότητα και την ανάπτυξη».
Άλλωστε, κάθε προορισμός έχει τη δική του μοναδικότητα και χρειάζεται εξειδικευμένη στρατηγική. Όπως επισημαίνει ο κ. Μάντζαρης, «για παράδειγμα, η Λήμνος διαθέτει θάλασσα, παραλίες, γαστρονομία και πολιτισμό. Όμως, η τουριστική ανάπτυξη εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη διαμόρφωση των τιμών, την ιστορία του προορισμού στο τουριστικό γίγνεσθαι, την αποδοχή από την τοπική κοινωνία και πολλούς άλλους παράγοντες οι οποίοι πρέπει να σταθμιστούν για να διαμορφωθεί μια ενιαία κατεύθυνση».
Άλλη παράμετρος που πρέπει να ληφθεί υπόψη στη διαχείριση ενός προορισμού στην Ελλάδα είναι η γραφειοκρατία και το ασαφές νομικό πλαίσιο. Ο CEO της Destination-Management.co υπογραμμίζει ότι το Χωροταξικό για τον Τουρισμό έχει μεγάλες ελλείψεις και στερείται σαφήνειας. Παράλληλα, οι stakeholders συχνά έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα και μπορεί να προβάλλουν αντιρρήσεις.
Τα χρηματοδοτικά εργαλεία επίσης και η διαχείριση των πόρων είναι άλλη μια σοβαρή παράμετρος στην πορεία για τη διαμόρφωση τουριστικής στρατηγικής. Σύμφωνα με τον κ. Μάντζαρη, «για να λειτουργήσει αποτελεσματικά ένας προορισμός, πρέπει ο δημόσιος τομέας να αποκτήσει μια πιο ευέλικτη, επιχειρηματική νοοτροπία, αφήνοντας πίσω του τις αγκυλώσεις του παρελθόντος. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν οι πραγματικές δυνατότητες κάθε περιοχής».
Η Λήμνος ως τουριστικός προορισμός μνήμης
Η Λήμνος, ένα νησί με πλούσια ιστορία και γεωστρατηγική σημασία, αναδεικνύεται σε παγκόσμιο σημείο αναφοράς για τον τουρισμό μνήμης, χάρη στις δράσεις του πολιτιστικού συλλόγου Limnos Friends of ANZAC. Ο σύλλογος, υπό την ηγεσία του κ. Μάντζαρη, έχει συμβάλει στη διεθνή αναγνώριση του νησιού ως ιστορικού τοπόσημου των ANZAC (Αυστραλιανών και Νεοζηλανδικών στρατευμάτων) κατά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο.
Ο Σύλλογος έχει προωθήσει τη Λήμνο με παγκόσμια συνέδρια (2015, 2018), συνεργασίες με διεθνείς φορείς και συμμετοχή σε οπτικοακουστικές παραγωγές που αφηγούνται την ιστορία της παρουσίας των ANZAC στο νησί. Μάλιστα, με τη στήριξη της Αυστραλιανής κυβέρνησης, το 2022 εγκρίθηκε χρηματοδότηση ύψους 5 εκατ. δολαρίων για τη δημιουργία του ANZAC Heritage Trail, ενός υπαίθριου μουσείου που θα προσφέρει στους επισκέπτες μια μοναδική εμπειρία περιήγησης στα ιστορικά σημεία του νησιού.
Οι επισκέπτες από την Αυστραλία στη χώρα μας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια, φτάνοντας τους 250.000 ετησίως, ενώ ανάμεσα στους στόχους του Συλλόγου είναι να ενισχυθούν οι ροές Αυστραλών και στο νησί, καθώς πολλοί Αυστραλοί ενδιαφέρονται να επισκεφθούν τα ιστορικά σημεία όπου οι πρόγονοί τους πολέμησαν και νοσηλεύτηκαν κατά τη διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Η ιστορική σημασία της Λήμνου προσελκύει το ενδιαφέρον όχι μόνο της Αυστραλίας και της Νέας Ζηλανδίας, αλλά και άλλων χωρών που συμμετείχαν στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο, όπως η Μεγάλη Βρετανία, η Γαλλία, η Ρωσία και η Ινδία. Ειδικά η Ινδία έχει εκδηλώσει έντονο ενδιαφέρον επισκεψιμότητας, καθώς πολλοί Ινδοί στρατιώτες που πολέμησαν τότε είναι θαμμένοι στη Λήμνο. Αυτό ανοίγει νέες προοπτικές για την προσέλκυση επισκεπτών από τις χώρες αυτές.
Ψηφιακή αναπαράσταση και καινοτομία
Προκειμένου να διατηρηθεί ζωντανή η ιστορική μνήμη, ο Σύλλογος υποστηρίζει την ανάπτυξη του Anzac Historical Tour, ενός διαδικτυακού προγράμματος που θα παρουσιάζει την ιστορία της Λήμνου μέσα από 3D αναπαραστάσεις και σύγχρονα ψηφιακά εργαλεία. Παράλληλα, έχει τεθεί ο στόχος δημιουργίας ενός μουσείου εικονικής πραγματικότητας, που θα εστιάζει στις νοσοκόμες του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου, χρησιμοποιώντας τεχνολογίες holograms και augmented reality.
Η Λήμνος φιλοξενεί κάθε χρόνο εκδηλώσεις μνήμης στις 21-22 Απριλίου, αποτίοντας φόρο τιμής στους ANZAC, με επίκεντρο την ANZAC Day (25 Απριλίου). Το 2024, λόγω του Πάσχα, η κεντρική εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί στις 29 Απριλίου, προετοιμάζοντας το έδαφος για τις μεγάλες εκδηλώσεις του 2026, όταν αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί το ANZAC Heritage Trail.
